بررسی رابطه بین تمانشگری، توانایی حل مساله اجتماعی، وابستگی به مواد و پرخاشگری به منظور ارائه مدل

عاملهای شناختی، شخصیتی و موقعیتی متعددی یافت شده است که می توانند با پرخاشگری ارتباط داشته باشند. فهم چگونگی ارتباط درونی این عاملها برای پیش بینی، سنجش، و درمان پرخاشگری زندانیانی که سابقه رفتارهای پرخاشگرانه را دارند، بسیار اساسی است. پژوهشهای قبلی نقش بالقوه ای را برای توانایی حل مساله اجتماعی بعنوان یک میانجیگر بین تکانشگری و پرخاشگری پیشنهاد کرده اند. ( موران و همکاران، 2002). علاوه بر این، این موضوع نیز در پژوهشهای قبلی بخوبی تائید شده است که پرخاشگری با مصرف الکل و بعضی مواد افیونی احتمال رخداد بیشتری دارد. ( کولینس، 1993؛ لِپسی، ویلسون و همکاران، 1997 ). بر مبنای ادبیات موجود، مدلی از پرخاشگری که شامل تکانشگری، توانایی حل مساله اجتماعی و وابستگی به مواد بود، با تحلیل مسیر و با کمک رگرسیون چندگانه روی نمونه ای (n=207)از زندانیان مرد بالای 18 سال با حداقل سواد سیکل در استان کرمان ( زندانهای کرمان،رفسنجان و زرند)، که سابقه مصرف مواد را داشتند، مورد بررسی قرار گرفت. برای جمع اوری اطلاعات ازپرسشنامه تکانشگری بارات(bis-11)،فرم کوتاه پرسشنامه توانایی حل مساله اجتماعی زوریلا، پرسشنامه پرخاشگری عمدی/تکانشی(ipas) و پرسشنامه میزان وابستگی به مواد(sad)استفاده شد. نتایج نشان داد که توانایی حل مساله اجتماعی، تکانشگری و وابستگی به مواد در فهم و پیش بینی پرخاشگری با اهمیت هستند، بگونه ای که ارتباط توانایی حل مساله اجتماعی با پرخاشگری(r=-0.0.62, β=-0.49, p<0.01 ) ،توانایی حل مساله اجتماعی با مواد(r=-0.23, β=-0.009, p<0.14) ، توانایی حل مساله اجتماعی با تکانشگری(r=-0.66,β=-0.53,p<0.01) بصورت منفی و معنی دار و ارتباط تکانشگری با پرخاشگری(r=0.51, β= 0.23, p<0.05)، تکانشگری با وابستگی به مواد (r=0.25,β=0.15,p<0.05)و وابستگی به مواد با پرخاشگری(r=0.22, β=0.11,p<0.05) بصورت مثبت و معنی دار است. محاسبه شاخص های برازش مدل نیز نشان داد که داده ها با مدل نهایی برازش خوبی دارند.